Merhaba bugün sizlerle öğrenilmiş çaresizlik hakkında bilim adamları tarafından yapılmış bir deneyin sonuçlarını paylaşmak istiyorum. Öğrenilmiş çaresizlik, tekrarlanan olumsuz durumlara katlanmak zorunda kalan kişinin bu durumlardan kaçınamaması veya kaçınmak istememesiyle ortaya çıkan zihinsel bir durumdur. Burada cam kavanoza kapatılan ve öğrenilmiş çaresizliği deneyimleyen pirelerin hikayesini bulacaksınız.
Öğrenilmiş çaresizlik vazgeçme tepkisidir, ne yaparsan yap önemli olmadığı inancından kaynaklanan vazgeçme tepkisidir. Martin E.P. Seligman
Öğrenilmiş Çaresizlik
Bilim adamları pirelerin farklı yükseklikte zıplayabildiklerini görür. Birkaçını toplayıp 30 cm yüksekliğindeki bir cam fanusun içine koyarlar. Metal zemin ısıtılır.
Sıcaktan rahatsız olan pireler zıplayarak kaçmaya çalışır ama başlarını tavandaki cama çarparak düşerler.
Zemin de sıcak olduğu için tekrar zıplar, tekrar başlarını cama vururlar. Ne olduğunu bilmediklerinden, kendilerini neyin engellediğini anlamakta zorluk çekerler. Defalarca kafalarını cama vuran pireler sonunda o zeminde 30 santimden fazla zıplamamayı öğrenirler.
Üç gün sonra kapak kaldırılır ve tahmin edin bakalım ne olur? Pireler incinmeden ulaşabilecekleri maksimum yüksekliği öğrendikleri için asla kavanozdan dışarı çıkmaya cüret etmezler. Tüm pireler yine eşit yükseklikte, 30 cm zıplarlar.
Deney sonucunda tavandaki cam engelinin kaldırılmış olması pirelerin daha yükseğe zıplamalarına imkan doğmasına rağmen pireler buna hiç cesaret edemezler.
Daha da ilginç olanı, bu yeni standart nesilden nesile aktarılacağından, yavrularının bu davranışı sonsuza kadar tekrarlayacak olmasıdır.
Temel olarak pireler, artık kapağa çarpmamak için kendilerini daha aşağı zıplamaya şartlandırmışlardır. Yani tekrar daha yükseğe zıplama fırsatı bulduklarında, artık bunu yapmayacaklar, çünkü beyinlerini bunun asla mümkün olmayacağına programlamışlar.
Cam Tavanı Kaldırın
Bu pirelerin yaşadıklarına cam tavan sendromu denir. Bir insanın gelebileceğine inandığı son nokta onun cam tavanıdır.
Hepimizin bir cam tavanı var. Cam tavanımız yükseklere çıkmaya çalışırken karşılaştığımız engeller, acı tecrübeler ve başarısızlıklardan öğrendiğimiz, bize neyi yapamayacağımızı gösteren limitlerimizdir. Bu tavan limitleri öğrenirken ne kadar acı çekmişsek, o limitlere o kadar sadık yaşarız.
Hayatı olduğu gibi kabul etmeliyiz, ama kabul edilebilir hale gelmesi için de çaba göstermeliyiz. Hepimiz hak ettiğimizi alırız. Kendinizi sınırlamayın. Pek çok insan kendilerini yapabileceklerini düşündükleri şeylerle sınırlar. Aklının izin verdiği kadar ileri gidebilirsin. Neye inanırsan o olursun.
Öğrenilmiş çaresizlik ile ilgili bu kısa hikayeyi okuduğunuz için teşekkür ederiz. Görüşlerinizi yorumlar bölümüne eklerseniz bizi çok mutlu edersiniz. Bu ilham verici kısa hikayeyi beğendiyseniz, lütfen arkadaşlarınız, aileniz ve sevdiklerinizle paylaşın ve onlara da ilham verin.
Yorum Gönder