Herkes hata yapabilir; sonuçta hepimiz insanız. Hata yapmak öğrenme sürecinin doğal ve ayrılmaz bir parçasıdır. Bilge insanlar hiç hata yapmayanlar değil, kendilerini affedip hatalarından ders çıkaranlardır.
George Bernard Shaw ne güzel söylemiş: ''Hata yaparak geçirilen bir hayat, hiçbir şey yapmadan geçirilen bir hayattan sadece daha onurlu değil, aynı zamanda daha faydalıdır.''
Dürüst olalım, hiç kimse hata yapmaktan ve zamanını, enerjisini veya parasını kaybetmekten hoşlanmaz. İşte bu yüzden yapmamayı dilediğimiz şeylerden kaçınmak için çaba sarf etmemiz gerekiyor.
Buradaki hatalardan neyi kastediyorum? Sanırım hepimiz, örneğin elimizi sıcak bir sobanın üzerine koyarsak yanacağımızı ve dolayısıyla bu hatayı bir daha tekrarlamamız gerektiğini çok çabuk öğreniriz. Çünkü beynimiz, fiziksel olarak acı veren uyaranlara karşı geçmiş deneyimlere dayanarak bir tehdit-tepki oluşturur. Ancak konu düşünme, davranış kalıpları ve karar verme olduğunda, randevulara geç kalmak, işleri son ana bırakmak veya insanları ilk izlenimlere göre yargılamak gibi hataları sıklıkla tekrarlıyoruz.
Akıllı bir adam hata yapar, bundan ders çıkarır ve aynı hatayı bir daha asla yapmaz. Önemli olan, bir hata yaptığınızda bunu kabul etmek, bundan ders çıkarmak ve yolunuza devam etmektir.
Sıradan insanları etkili liderlere dönüştüren 23 özellik yazı dizisinde bugün hatalarımızdan ders alma becerilerini tartışacağız. Bu makalede hatalarınızı kabul etmek ve onlardan öğrenmek için tam olarak ne yapmamız gerektiğini ve bu süreçte öğrendiğimiz dersleri en iyi şekilde nasıl uygulayabileceğimizi tartışacağız.
1. Hatanızı Kabul Edin
Kendimizi ne kadar suçlu ve utanmış hissedersek ve hatalarımızı başkalarından ne kadar saklamaya çalışırsak, onları tekrarlama olasılığımız da o kadar artar.
Bunun yerine hatanızı kabul edin, sonuçlarına katlanın ve gerekirse özür dileyin. Hatanızı kabul etmek, onun üzerinde durmak ya da kendinizi hırpalamak anlamına gelmez. Bunu bir realite olarak kabul etmek ve bir sonraki adıma geçmek anlamına gelir.
Özür dilemek hiçbir zaman eğlenceli değildir ancak iyi ilişkiler kurmak, onarmak ve güçlendirmek için sıklıkla gereklidir. Bu yüzden özgün ve samimi olun ve bir dahaki sefere neleri farklı yapabileceğinizi düşünün; çünkü iyi bir özür çok işe yarayabilir.
Diyelim ki, herhangi bir nedenle bir proje çalışmasını son teslim tarihine kadar bitirmeyi başaramadınız. Bu durumda mazeret üretmek veya başkalarını suçlamak yerine hatanızı kabul etmeniz ve işinizi ne zaman ve nasıl bitirebileceğinize dair somut bir çözüm ortaya koymanız gerekir.
Örneğin yöneticinize şu şekilde bir e-posta yazabilirsiniz:
Merhaba Ahmet Bey
Kütür Merkezi Projesi'nin son tarihini kaçırdığım için üzgünüm. Yaptığım hatanın takıma olumsuz yansıdığının farkındayım. Çalışmanın bana düşen kısmını yarın gün sonuna kadar tamamlayabilirim. Sorun olur mu, yoksa taslak halini daha erken görmek ister misiniz? Bunun bir daha tekrarlanmaması için Google Takvim anlık bildirimlerimi zaten etkinleştirdim.
Bir hatadan dolayı özür dilemek, hatadan etkilenen insanlara saygı duyduğunuzu gösterir. Özür dilemek aynı zamanda hatanızdan dolayı pişman olduğunuzu, bunun sorumluluğunu almaya istekli olduğunuzu ve bunu kendinizi geliştirmek için bir fırsat olarak gördüğünüzü de gösterir.
"Üzgünüm" demek cesaret ister, kesinlikle bunu gizlemeye ya da daha kötüsü bunun için başkalarını suçlamaya kalkmayın. Uzun vadede insanlar, yapılan hatayı unuturlar ama verdiğiniz tepkiyi ve gösterdiğiniz cesaret ve dürüstlüğü asla unutmazlar.
Bunun yerine hatanızı kabul edin, sonuçlarına katlanın ve gerekirse özür dileyin. Hatanızı kabul etmek, onun üzerinde durmak ya da kendinizi hırpalamak anlamına gelmez. Bunu bir realite olarak kabul etmek ve bir sonraki adıma geçmek anlamına gelir.
Özür dilemek hiçbir zaman eğlenceli değildir ancak iyi ilişkiler kurmak, onarmak ve güçlendirmek için sıklıkla gereklidir. Bu yüzden özgün ve samimi olun ve bir dahaki sefere neleri farklı yapabileceğinizi düşünün; çünkü iyi bir özür çok işe yarayabilir.
Diyelim ki, herhangi bir nedenle bir proje çalışmasını son teslim tarihine kadar bitirmeyi başaramadınız. Bu durumda mazeret üretmek veya başkalarını suçlamak yerine hatanızı kabul etmeniz ve işinizi ne zaman ve nasıl bitirebileceğinize dair somut bir çözüm ortaya koymanız gerekir.
Örneğin yöneticinize şu şekilde bir e-posta yazabilirsiniz:
Merhaba Ahmet Bey
Kütür Merkezi Projesi'nin son tarihini kaçırdığım için üzgünüm. Yaptığım hatanın takıma olumsuz yansıdığının farkındayım. Çalışmanın bana düşen kısmını yarın gün sonuna kadar tamamlayabilirim. Sorun olur mu, yoksa taslak halini daha erken görmek ister misiniz? Bunun bir daha tekrarlanmaması için Google Takvim anlık bildirimlerimi zaten etkinleştirdim.
Bir hatadan dolayı özür dilemek, hatadan etkilenen insanlara saygı duyduğunuzu gösterir. Özür dilemek aynı zamanda hatanızdan dolayı pişman olduğunuzu, bunun sorumluluğunu almaya istekli olduğunuzu ve bunu kendinizi geliştirmek için bir fırsat olarak gördüğünüzü de gösterir.
"Üzgünüm" demek cesaret ister, kesinlikle bunu gizlemeye ya da daha kötüsü bunun için başkalarını suçlamaya kalkmayın. Uzun vadede insanlar, yapılan hatayı unuturlar ama verdiğiniz tepkiyi ve gösterdiğiniz cesaret ve dürüstlüğü asla unutmazlar.
2. Hatanızı Yeniden Çerçevelendirin
Hataların iyi ya da kötü olmadığını, sadece hata olduğunu öğrenmem uzun yıllarımı aldı. Hataları nasıl gördüğünüz, onlara nasıl tepki vereceğinizi ve bundan sonra ne yapacağınızı belirler.
Bazen hatalarınız en büyük erdemlerinizdir. Hatadan çok şey öğrenirsin. Başınıza gelen en kötü şey olduğunu düşündükleriniz bir şekilde en büyük fırsata dönüşebilir.
Biraz geri çekilip bakış açınızı değiştirmek, büyük resmi görmenize ve işlerin neden yolunda gitmediğini anlamanıza yardımcı olacaktır.
Her hata yaptığınızda, kendinizde yanlış olan her şeyi gündeme getirmeyin. Kendinize büyümenin bedelini ödediğinizi ve bir dahaki sefere daha iyisini yapmayı öğreneceğinizi söyleyin.
Aşağıdakileri kendine hatırlatmak, hatalar hakkında gerçekçi düşünceler geliştirmenize yardımcı olabilir:
Hatalarınızı bir öğrenme fırsatı olarak yeniden yapılandırabilirseniz, kendinizi daha bilgili ve daha dirençli olmaya motive edebilirsiniz.
Kendinizi hırpalamayı bırakın, derin bir nefes alın ve bu durumu nasıl kazanca dönüştürebileceğinizi düşünmeye başlayın.
Bazen hatalarınız en büyük erdemlerinizdir. Hatadan çok şey öğrenirsin. Başınıza gelen en kötü şey olduğunu düşündükleriniz bir şekilde en büyük fırsata dönüşebilir.
Biraz geri çekilip bakış açınızı değiştirmek, büyük resmi görmenize ve işlerin neden yolunda gitmediğini anlamanıza yardımcı olacaktır.
Her hata yaptığınızda, kendinizde yanlış olan her şeyi gündeme getirmeyin. Kendinize büyümenin bedelini ödediğinizi ve bir dahaki sefere daha iyisini yapmayı öğreneceğinizi söyleyin.
Aşağıdakileri kendine hatırlatmak, hatalar hakkında gerçekçi düşünceler geliştirmenize yardımcı olabilir:
- Hatalar, zor bir görevi başarmak için kendime meydan okuduğumun bir işaretidir.
- Hatalarımı düzeltebilirim.
- Hatalarımdan öğrenebilirim.
Hatalarınızı bir öğrenme fırsatı olarak yeniden yapılandırabilirseniz, kendinizi daha bilgili ve daha dirençli olmaya motive edebilirsiniz.
Kendinizi hırpalamayı bırakın, derin bir nefes alın ve bu durumu nasıl kazanca dönüştürebileceğinizi düşünmeye başlayın.
3. Hatanızı Analiz Edin
Hata yaptığımızda çözülmesi gereken bir sorunla ya da zorlukla karşı karşıya kalırız. Bu, durumu analiz etme, hatanın nedenlerini ve sonuçlarını belirleme, farklı seçenekleri değerlendirme ve uygun çözümleri uygulama yeteneğimizi geliştirebilir.
Kendinize şu soruları sorun: Ne yapmaya çalışıyordum? Yanlış olan neydi? Terslikler ne zaman başladı? Süreç neden planladığım gibi ilerlemedi? Buradan hangi dersleri öğrendim? Bir dahaki sefere neyi farklı yapabilirim?
Bu sorular, hatanızın temel nedenlerini, bundan çıkarabileceğiniz dersleri ve aynı hatanın tekrarlanmasını önlemek için atabileceğiniz adımları belirlemenize yardımcı olacaktır.
Hatalarınızı analiz etmek ve bunlar üzerinde düşünmek, aynı zamanda becerilerinizi ve yeteneklerinizi geliştirebileceğiniz inancını ifade eden gelişim zihniyetini oluşturmanıza da yardımcı olacaktır.
4. Geribildirim Ve Yardım İsteyin
Unutmayın, hiçbirimiz hepimiz kadar akıllı değiliz. Arkadaşlarınızın ve sevdiklerinizin muazzam desteğinden yararlanın. Önemli eylemlerde bulunmadan önce düşüncelerinizi test etmek için başkalarından görüş isteyin.
Kendinizi izole etmeyin veya bir sorunu kendi başınıza çözmeye çalışmayın. Sizden daha fazla deneyime veya farklı bir bakış açısına sahip olan insanlardan yardım istemekten çekinmeyin.
Örneğin, bir hata yaptığınızda, sizinle aynı işi yapan bir arkadaşınızla iletişime geçebilir ve ona çeşitli durumlarla nasıl başa çıktıklarını sorabilirsiniz. Bu size benzer durumlarda sorunlara nasıl yaklaşacağınıza dair değerli bilgiler verebilir.
Ancak geri bildirim yalnızca onu uygularsanız faydalıdır. Bu nedenle geri bildirimleri dinlemeniz, verene teşekkür etmeniz ve mantıklı önerileri eyleme geçirmeniz gerekir.
5. Hatadan Dersler Çıkarın
Öğrenme yolculuğumuzun bir noktasında hepimiz hata yaparız, kavramları yanlış anlarız, gerçekleri unuturuz, verileri yanlış yorumlarız veya yanlış sonuçlara varırız. Hatalar öğrenmemize çeşitli şekillerde yardımcı olabilir.
Hatalar bilgi ve anlayışımızdaki boşlukları ortaya çıkarabilir. Bir hata yaptığımızda bilmediğimiz ya da gözden geçirmemiz ya da açıklığa kavuşturmamız gereken şeylerin farkına varırız. Bu bizi daha fazla bilgi aramaya, notlarımızı gözden geçirmeye, sorular sormaya veya başka kaynaklara başvurmaya motive edebilir.
Hatalar varsayımlarımıza ve inançlarımıza meydan okuyabilir. Bu bizi görüşlerimizi yeniden değerlendirmeye, alternatif bakış açılarını gözden geçirmeye veya mevcut bilgilerimizi güncellemeye teşvik edebilir.
Bir hata yaptığımızda beklenmedik ya da şaşırtıcı bir şeyle karşılaşırız. Bu, ilgimizi ve hayal gücümüzü harekete geçirebilir ve bize yeni olasılıkları keşfetmemiz, yeni fikirler üretmemiz veya yeni yaklaşımlar denememiz için ilham verebilir.
Bir hata yaptığımızda başarısızlık ya da hayal kırıklığı yaşarız. Bu, karakterimizi ve tutumumuzu güçlendirebilir ve bize zorluklarla nasıl başa çıkacağımızı, engelleri nasıl aşacağımızı, geri bildirimlerden ders almayı ve çabalarımıza nasıl devam edeceğimizi öğretebilir.
6. Öğrenilen Dersleri Uygulamaya Çalışın
Hatalarınızdan ders almak tek seferlik bir iş değil, devam eden bir süreçtir. Yeni stratejilerinizi farklı durumlarda test etmeniz ve bunları alışkanlık haline gelinceye kadar pratik yapmanız gerekir.
Pratik yapmak, öğrenmenizi pekiştirmenize, performansınızı geliştirmenize ve kendinize olan güveninizi artırmanıza yardımcı olacaktır.
Başka bir deyişle, ders almak başka bir şeydir, ancak bunları uygulamaya koymak tamamen başka bir şeydir.
Büyük olasılıkla, öğrendiklerinize göre hareket etmek ve alışkanlıklarınızı değiştirmek için disiplin ve motivasyon ihtiyacınız olacak. Burada sizi hatayı tekrarlamaktan alıkoyacak becerileri, bilgileri, kaynakları veya araçları tanımlamanız gerekecek.
Ancak bunu dikkatli yapın çünkü "acele düzeltmeler" muhtemelen daha fazla hataya yol açacaktır. Gerçekleştireceğiniz her türlü eylemin kalıcı olması ve kendinizi adayabileceğiniz bir şey olması gerekir.
Eğer hatanız küçük ya da kişisel bir hataysa, kişisel hedefler ve eylem planları, öğrendiğiniz dersleri uygulamanız için zemin hazırlayacaktır. Size çalışmanız için bir zaman çizelgesi ve tamamlamanız gereken görevlerin bir listesini verebilirler.
Sürekli büyümeyi ve öğrenmeyi teşvik eden "daha iyi olma" hedeflerini de kullanabilirsiniz. Bu tür hedefler, adım adım gelişmenize ve bir konuda hemen mükemmel olamayacağınızı kabul etmenize olanak tanır. Deneme yoluyla, her yaptığınızda biraz daha gelişme kaydeder ve sonunda yüksek kaliteli bir ürün elde edersiniz.
Örneğin, nasıl yemek pişirileceğini öğreniyorsanız, yemeğinizi tatlandırmak için farklı baharatlar deneyebilir ve her denemede sonucu kaydedersiniz. Bu, her bir baharatın yemeğinizin tadını nasıl etkilediğini öğrenmenize ve sizin için en uygun kombinasyonu bulmanıza olanak tanır.
7. İlerlemenizi Gözden Geçirin
Rutinimize çok fazla kapılmadığımızdan emin olmak için ilerlememizi düzenli olarak gözden geçirmeli ve bunu bir alışkanlık haline getirmeliyiz.
İlerlememizi gözden geçirdiğimizde başarılarımız daha belirgin hale gelir ve ne kadar büyüyüp ilerlediğimizi fark etmemiz daha kolay olur.
Bazı durumlarda en iyi stratejiyi veya planı kullanmıyor olabiliriz. Örneğin bir yıl boyunca bir diyet uygulayıp sonra bunun hiçbir işe yaramadığını görmeyi beklememeliyiz. Bu zamanımızın ve kaynaklarımızın israfıdır.
İlerlememizi takip etmek, neyin işe yarayıp neyin yaramadığını görmenin ve rotayı gerektiği gibi ayarlamanın bir yolunu sağlar.
Örneğin çok önemli bir sınava çalıştığımızı düşünelim. Her şeyi doğru anladığımızdan ve en iyi çalışma stratejilerini kullandığımızdan emin olmak için bilgi ve becerilerimizi düzenli olarak kontrol etmeli ve kendimizi test etmeliyiz.
Hataları veya sorunları ne kadar erken tespit edersek, onları o kadar çabuk düzeltiriz ve nihai hedefimize o kadar hızlı ulaşırız.
8. Gelişim Zihniyetini Koruyun
Gelişim zihniyeti; yeteneklerin ve zekanın zaman, çaba ve özveriyle geliştirilebileceği fikrini destekleyen bir inanç sistemidir, öğrenmeyi, dayanıklılığı ve hatalardan öğrenmeyi memnuniyetle karşılayan ve benimseyen bir bakış açısıdır.
Gelişim zihniyetine sahip insanlar öğrenme, yeni beceriler kazanma ve mevcut becerilerini geliştirme fırsatlarını değerlendirirler.
Gelişim zihniyetine sahip bir insan, bir zorlukla karşılaştığında bunu bir başarısızlık olarak değil, büyüme fırsatı olarak görür. Şansın ya da tesadüflerin değil, sıkı çalışmanın onları yaşamda ileri götürebileceğine inanır.
Gelişmeye yönelik zihniyet, kişinin hatalarından dersler çıkarması, aksiliklere rağmen ısrar etmesi, sözlerinin ve eylemlerinin sorumluluğunu alması ve çabanın ustalığa giden yol olduğunu kabul etmesi anlamına gelir.
Gelişim zihniyeti, kendinizi daha iyi tanımak ve anlamakla başlar. Bilinçli olarak kendinizin daha fazla farkına vararak, düşüncelerinizi, duygularınızı ve tepkilerinizi gözlemleyerek ve gelişim zihniyetini hayatınızın ayrılmaz bir parçası haline getirmeye karar vererek başlayın.
Daha sonra kişisel hedeflerinize ulaşmanıza ve hayatta istediklerinizi elde etmenize yardımcı olacak gerekli değişiklikleri yaparak daha tatmin edici bir hayat yaşayabilirsiniz.
9. Hata Yapmaktan Kaçınamayacağımızı Unutmayın
Hatalar hayatın bir gerçeğidir ve kaçınılmazdır. Önemli olan hataya nasıl tepki verdiğimizdir.
Sanırım hepimiz hayatımızdaki bazı karanlık noktaları silebilmeyi diliyoruz. Ama hayattaki iyi ya da kötü tüm deneyimler seni sen yapar. Yaşam deneyimlerinden herhangi birini silmek büyük bir hata olur.
Değişim belki de dünyada değişmeyen tek şeydir. Çevremizdeki her şey - teknoloji, kariyerimiz, yaşadığımız yer, kimi sevdiğimiz ve neye değer verdiğimiz - sürekli değişiyor.
Değişim, bilinmeyene yol açar ve bununla birlikte hatalar da gelir. Olacak her şeyi önceden tahmin etmek imkansızdır; yapabileceğimiz tek şey elimizden gelenin en iyisini yapmak, yardım istemek ve başkalarına destek olmaktır.
İçiniz rahat olsun, uğraştığınız konu ne olursa olsun yalnız değilsiniz.
Sonuç
Umarım önümüzdeki yıl hatalar yaparsınız. Çünkü eğer hata yapıyorsanız o zaman yeni şeyler deniyorsunuz, öğreniyorsunuz, yaşıyorsunuz, kendinizi zorluyorsunuz, kendinizi değiştiriyorsunuz, dünyanızı değiştiriyorsunuz demektir.
John C. Maxwell bir zamanlar şöyle demişti: ''Bir insan hatalarını kabul edecek kadar büyük, onlardan çıkar sağlayacak kadar akıllı ve onları düzeltecek kadar güçlü olmalıdır.''
Hata yapmak, korkulacak ya da kaçınılacak bir şey değildir; aksine yeni bilgi ve beceriler edinme sürecinin doğal bir parçasıdır. Hatalarımızı benimseyerek ve onlardan ders alarak gerçeğe dair anlayışımızı geliştirebiliriz.
Elinizden gelenin en iyisini yaptığınız sürece hata yapmanın bir önemi yoktur. Önemli olan hatalarınızdan ders çıkarmak ve hayat sizi yere serdiğinde tekrar ayağa kalkabilmektir.
Hatalar bilgeliğe giden basamaklardır; deneme yanılma yoluyla öğreniriz, sorunları anlayarak bilge oluruz. Bu yüzden risk almaktan çekinmeyin, hatalarınızın sorumluluğunu alın ve bunları olmak istediğiniz kişiye dönüşmek için bir fırsat olarak değerlendirin.
Seçimleriniz kaderinizi belirler. Doğru seçimler yapmak için gayret gösterin. Bu arada bir hata yaparsanız sorun değil; ondan ders alın ve bir daha deneyin.
Unutmayın her vazgeçtiğinizde ödülü başkası alır. Her hata yaptığınızda, kendinize daha çok yaklaşırsınız.
Yorum Gönder